۱۳ خطر چاقی و چگونگی جلوگیری از آن‌ها

در صورتی که شاخص توده بدنی (BMI) شما بیش از 30 باشد یعنی چاق هستید. این وزن اضافه که معمولاً ناشی از چربی‌های جمع شده در دور شکم است می‌تواند مشکلاتی را به وجود بیاورد. کاهش وزن می‌تواند از به وجود آمدن بسیاری از این مشکلات جلوگیری کرده، سرعت وقوع آن‌ها را کُندتر کرده و یا حتی اثرات آن‌ها را از بین ببرد. کلینیک زیبایی پارس مهر در این مقاله این موضوع را مورد بررسی قرار داده است.

1- مشکلات تنفسی

وزن اضافه و بدن سنگین شما از باز شدن کامل ریه‌ها جلوگیری می‌کند، این یعنی عضلات تنفسی نمی‌توانند کار خود را به خوبی انجام دهند بنابراین نمی‌توانید هوای کافی را وارد ریه‌های خود کنید.

التهاب ناشی از چربی‌های شکم نیز می‌تواند بر روی عملکرد ریه‌ها اثر بگذارد. در نتیجه ممکن است در حین انجام فعالیت‌های ساده‌ای مانند بالا رفتن از پله‌ها نفس‌تان بگیرد. وزن اضافه موجب وخیم‌تر شدن علائم آسم و COPD (بیماری مزمن انسدادی ریه) می‌شود.

2- بیماری کبد چرب

زمانی که چربی در کبد ساخته می‌شود ممکن است یک بافت اِسکار ایجاد کند که به آن سیروز کبدی می‌گویند. این عارضه می‌تواند کبد را به طور کامل از کار بیاندازد. ممکن است علائم این بیماری تا پیش از آسیب وارد آمدن به کبد مشخص نشوند. دکترها دقیقاً نمی‌دانند که چه چیزی باعث به وجود آمدن بیماری سیروز کبدی می‌شود اما احتمال دارد که یکی از دلایل عمده آن اضافه وزن (مخصوصاً در میانسالی) باشد.

3- آرتروز

وزن بیشتر موجب وارد آمدن فشاری بیشتری بر روی مفاصل و غضروف‌ها شده و باعث خشک شدن مفاصل و درد آن‌ها می‌گردد. داشتن چربی بیشتر نیز موجب التهاب بیشتر می‌شود. فقط 5% کاهش وزن فشار را از روی مفاصل ران، قسمت پایین کمر و زانوها برمی‌دارد (مثلاً کاهش وزن از 90 کیلو به 85 کیلو). ورزش یکی از بهترین راه‌های مقابله با آرتروز است. بهتر است در مورد ورزش‌هایی که می‌توانید انجام دهید و چگونگی انجام آن‌ها با دکتر خود مشورت کنید.

4- کلسترول بالا

درست است که ژن نقش مهمی در ابتلا به این عارضه دارد اما تغذیه، میزان خوراک و ورزش نیز تاثیر زیادی بر روی آن دارند. خوردن غذاهای ناسالم وزن را افزایش داده و موجب بالا رفتن کلسترول بد (LDL) و میزان تری‌گلیسیرید می‌شود. غذاهایی که دارای فیبر قابل حل هستند (مانند جو دو سر و سایز غلات، لوبیا، سیب، انگور، توت فرنگی، بادنجان و بامیه) باعث کاهش کلسترول شده و شما را سیر می‌کنند، در نتیجه کالری کمتری مصرف می‌کنید.

5- سنگ کیسه صفرا

اگر صفرا که نوعی مایع هضم کننده است، آنطور که باید نتواند درون کیسه صفرا حرکت کند، سفت و سخت شده و تبدیل به سنگ‌ریزه می‌شود. این نوع سنگ‌ها معمولاً از کلسترول ساخته می‌شوند. احتمال ابتلا به این عارضه در خانم‌هایی که به چاقی مبتلا هستند بیشتر است. وجود کلسترول زیاد در کیسه صفرا می‌تواند به دلیل بالا بودن سطح کلسترول خون یا تری‌گلیسیرید، استروژن اضافه ناشی از مصرف قرص‌های ضد بارداری، درمان‌های جایگزینی هورمون یا بارداری باشد.

6- دیابت نوع 2

چربی شکم با مقاومت انسولین در ارتباط است. دیابت زمانی رخ می‌دهد که بدن انسولین تولید می‌کند اما سلول‌ها نمی‌توانند به خوبی از آن استفاده کنند و گلوکز را از خون خارج سازند.

حتما بخوانید: چرا نمی‌توانم وزن خود را کاهش دهم؟

قند خون بالا می‌تواند تبدیل به دیابت شود و به قلب، اعصاب، چشم‌ها و … صدمه وارد کند. حدود 8 نفر از هر 10 نفری که به دیابت نوع 2 مبتلا می‌شوند چاق هستند. درمان قطعی برای دیابت وجود ندارد اما کاهش وزن به بهبود علائم آن و جلوگیری از عوارضش کمک می‌کند.

7- نقرس

اسید اوریکی که در بدن تولید می‌شود می‌تواند کریستال‌هایی سوزن مانند را شکل دهد و باعث صدمه به مفاصلی مانند، مفصل انگشت بزرگ، مچ پا یا زانو شود. هر چه چاقی و میزان چربی شکم بیشتر باشد و مخصوصاً اگر مشکلاتی نظیر قند خون بالا و کلسترول داشته باشید احتمال ابتلا به نقرس نیز افزایش می‌یابد. رژیم غذایی سالم و ورزش کردن به پایین آمدن سطح اسید اوریک و کاهش وزن کمک می‌کنند.

8- فشار خون بالا

هر چه اندامی بزرگتر داشته باشید قلب باید پمپاژ شدیدتری داشته باشد تا بتواند خون را به همه سلول‌ها برساند. این نیرو به دیواره رگ‌ها فشار وارد کرده و ممکن است به آن‌ها آسیب وارد کند.

در صورتی که فشار خون داشته باشید احتمالاً دکتر به شما توصیه می‌کند که روز 20 الی 30 دقیقه ورزش کنید، مصرف سدیم را به 1500 میلی‌گرم در روز محدود کرده و سیگار نکشید. نگاه داشتن شاخص توده بدنی (BMI) در محدوده 25 به پایین آوردن فشار خون کمک می‌کند.

9- تنگ شدن شریان‌ها

چاقی (و دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا و التهاب ناشی از آن) می‌تواند موجب ضخیم و سفت شدن شریان‌ها گردد. رگ‌های باریک و مسدود شده نمی‌توانند خون کافی را به سلول‌های اعضا و بافت‌های بدن برسانند. گرچه ممکن است که در ابتدا هیچ علائمی نداشته باشید اما گردش خون ضعیف نهایتاً می‌تواند منجربه حمله قلبی، ایست قلبی یا سکته شود.

10- بیماری کلیوی

کلیه‌ها خون را تصفیه کرده و به کنترل فشار خون کمک می‌کنند. اما در صورتی که چربی درون آن‌ها جمع شود و بر روی رگ‌های خونی فشار وارد آید یا اگر رگ‌هایی که خون را به کلیه‌ها می‌رسانند مسدود شوند، آن‌ها نمی‌توانند کار خود را انجام دهند. این امر باعث به وجود آمدن ضایعات خطرناک در بدن می‌شود. بیماری کلیوی می‌تواند جزء عوارض ناشی از دیابت و فشار خون بالا و یا نتیجه مستقیم چاقی باشد.

11- آپنه (تنگی نفس در خواب)

چاق شدن گردن باعث تنگ شدن مجرای هوا می‌شود و تنفس را در شب سخت‌تر می‌کند. آپنه موجب خروپف بلند یا توقف تنفس در خواب برای چند ثانیه می‌شود (که بارها اتفاق می‌افتد).

آپنه مانع خواب مفید و آرام می‌شود، همچنین می‌تواند موجب خستگی و سستی شما شود که این‌ها نهایتاً منجربه مشکلات قلبی، مشکل حافظه و مشکل مزاجی می‌شود.

12- مشکلات بارداری

خطر ابتلا به دیابت بارداری، پره اکلامپسی و فشار خون بالا که می‌تواند هم به مادر و هم به بچه صدمه وارد کند در خانم‌های چاق بیشتر است. احتمال نیاز به عمل سزارین، زود به دنیا آمدن بچه، مرده به دنیا آمدن بچه و ایجاد مشکلات مغزی و ستون فقرات برای بچه در خانم‌هایی که به چاقی مبتلا هستند بیشتر است. مدیریت وزن خود را در زمان بارداری به دکتر بسپارید.

13- سرطان

افزایش وزن در بزرگسالان چه باعث چاقی شود یا نشود، خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها مانند سرطان سینه، سرطان روده بزرگ، سرطان آندومتر (سرطان رحم) و سرطان کلیه را افزایش می‌دهد.

حتما بخوانید: پروتز سینه و احتمال ابتلا به سرطان

ممکن است دلیلش این باشد که سلول‌های چربی هورمون‌هایی تولید می‌کنند که نحوه رشد سلول‌ها را تغییر می‌دهند. یا ممکن است عاداتی که باعث افزایش وزن می‌شوند همان‌هایی باشند که باعث ابتلا به سرطان نیز می‌شوند. خوردن غذاهای سالم و ورزش کردن صرفنظر از وزن به جلوگیری از سرطان کمک می‌کنند.